Otizm Nedir ? Otizm Tedavi Edilebilir mi?

Otizm Spektrum Bozukluğu Nedir?

Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) doğuştan gelen, yaşamın ilk yıllarında fark edilen karmaşık bir nörogelişimsel bozukluktur. Günümüzde yapılan son çalışmalarda her 68 kişiden birinde Otizm Spektrum Bozukluğu görüldüğü vurgulanmaktadır. Erkek çocuklarda, kızlara oranla 4-5 kat daha fazla rastlanmaktadır. Farklı kaynaklarda Otizm Spektrum Bozukluğu için;

• Çoğul genetik faktörler ve gen-çevre etkileşimi söz konusudur.
• Otizm beyin gelişim bozukluğudur.
• Otizm beyinde bağlantı bozukluğudur.
• Otizm beyin uyarıcı ve yatıştırıcı sistem arası denge bozukluğudur ifadeleri kullanılmaktadır.

İlk 24 aylık süreç Otizm Spektrum Bozukluğunun erken tanı ve erken eğitimi için çok önemlidir. OSB’lilerin %20 – %47 bir oran aralığında bir yaş öncesi belirtiler gözlenmezken, 1-2 yaş arasında gerileme söz konusu olur. Bebeklikte seslere tepki vermemek veya belirli seslere aşırı tepki vermek (ağlamak), anne, baba veya sık gördüğü kişilere tepkisiz kalmak, kendisiyle konuşulurken göz teması kurmamak ve gülücüklerle tepki vermemek, hareket halindeki nesneleri gözü ile takip etmemek, bunun yanı sıra dönen nesnelere ilgi duymak, göz ucuyla bakmak, acı eşiğinin düşük olması ilk bulgular olabilir.

Otizm Spektrum Bozukluğu

İnsan yavrusu iletişim kurma ve sosyalleşme becerisi ve ihtiyacı ile doğar. Yaşamın daha ilk günlerinde bebek ile dış dünya arasında başlayan ilişki sürekli gelişir ve çeşitlenir. 6 aylık bebek insan yüzüne ve sesine ilgi gösterir. Doğumdan sonraki süreçte anne ve babasını tanımaya başlayan bebekler 3 aylık süreçte artık sizi diğer insanlardan ayırmaya ve size farklı tepkiler vermeye, sizi takip etmeye başlayacaktır. 6 aylık bebek keyiflendiğini ya da rahatsız olduğunu yüzü ve bedeni ile ifade edebilir. Bebeğiniz 6 aylık olduğu halde onunla konuştuğunuzda sesinize gülücükler atarak, farklı sesler çıkartarak tepki vermiyorsa; 8.-9. aylarda baş-baş yapabilir, el çırpabilir, heceleri tekrar ederek sesler çıkarabilir, aynadaki görüntüsüyle ilgilenebilir. 8. aydan sonra tel sarar gibi basit hareketleri içeren oyunlara ilgi duymuyorsa, taklit etmeye çalışmıyorsa, aynadaki görüntüsü ile ilgilenmiyorsa, göz teması kurmuyor seslere tepki vermiyorsa; 1 yaşında anne-baba diyebilir, işaret parmağı ile bir cismi gösterebilir, işaret edilen yere bakabilir. 1 yaşını geçtiği halde işaret ile göstermiyor, ce-e gibi oyunları oynamıyor, anlamlı 1-2 kelime söylemiyor, adı ile seslenildiğinde bakmıyor, hala göz teması kurmuyorsa; 2 yaşındaki bebek 2 kelimeli basit cümleler kurabilir, taklide dayalı oyunlar oynayabilir. 2 yaşını geçtiği halde oyuncaklarla amaca uygun şekilde (oyuncak bebeği uyutur gibi, bardaktan içer gibi) oynamıyor, taklide ve kurmacaya dayalı oyun oynamıyor, çevresinde olup bitenle ilgisiz görünüyor, gıda tatlarında seçici davranıyor, bir ilişki ihtiyacı göstermiyor, konuşmuyor veya kalıp cümleler ile konuşuyorsa gelişim basamaklarında bir sorun yaşandığını düşünmek gerekir.

Atipik Otizm Nedir ?

Bu gelişimsel geriliğe ek olarak;

• Anlamsız el çırpma,
• Sallanma,
• Parmaklarını izleme,
• Kendi etrafında dönme
• Gündelik rutinlerine katı biçimde bağlı olma,
• Değişikliğe aşırı tepki gösterme,
• Dokunma, ses, acı gibi duyusal uyaranlara çok az ya da çok fazla tepki verme gibi davranışların hepsi veya birkaçı da gözlenebilinir.

Bu belirtilerden herhangi birinin çocuğunda bulunduğunu düşünen anne-babaların zaman geçirmeden bir özel eğitim uzmanına başvurması önemlidir. Böylece gelişimdeki sorun ve derecesi belirlenebilir, durumun Otizm Spektrum Bozukluğuna işaret edip etmediği saptanabilir ve erken tanı ile erken eğitime başlamanın avantajlarından en iyi biçimde yararlanılabilinir. Otizmli çocuklara yönelik müdahaleler ne kadar erken başlarsa ve ne kadar yoğun olursa, müdahalelerin sonuçları da o derece yüz güldürücü olmaktadır.

Otizm Spektrum Bozukluğunun Tedavisi Var mıdır?

Otizm spektrum Bozukluğu bir hastalık değildir. Tıbbi bir tedavisi yoktur ve ilaç kullanılarak gelişimsel farklılığın normale dönmesi mümkün değildir. Otizm spektrum Bozukluğu’nun tek ilacı eğitimdir. Kullanılan ilaçlar otizmli bireylerin duygusal karmaşasını, hareketliliğini bastırabilir fakat bu yalnızca anı kurtarmaktır.

DSM-V Otizm Spektrum Bozuklukları Tanı Ölçütleri Nelerdir?

A. Sosyal -iletişimsel yetersizlikler

1) Toplumsal-duygusal karşılık vermedeki yetersizlik 2) Sözel olmayan iletişimsel davranışlarda yetersizlik 3) İlişkileri geliştirmekte, devam ettirmekte ve anlamakta güçlük

B. Tekrarlayıcı Davranışlar

1) Basmakalıp veya tekrarlayıcı motor hareketler 2) Aynı olmakta ısrar, rutine sıkı sıkıya bağlı olma 3) Sınırlı, sabitlenmiş ilgiler 4) Aşırı ya da az duyarlılık

C. Belirtiler gelişimin erken evrelerinde mevcut olmalı D. Belirtiler sosyal, mesleki ve başka önemli alanlarda klinik olarak anlamlı düzeyde bozukluğa yol açmalıdır. E. Zihinsel yetersizlik veya genel gelişimsel gerilik sebebi ile olmamalıdır.